Vorige week gebeurde het weer: drie medewerkers van een nieuwe Nederlandse opdrachtgever vertelden tijdens een werkbezoek ’s avonds bij het eten hoezeer hun feitelijke ervaringen afweken van het beeld van Roemenië dat zij vóór hun bezoek hadden. In dat beeld overheerste het cliché van een bijna-failliete staat vol zwervers, waar de bevolking is overgeleverd aan misdaad en corruptie. Eenmaal uit het vliegtuig bleek de werkelijkheid in geen enkel opzicht met dat beeld overeen te komen.

De harde aanpak

Dat is logisch: Roemenië presteert aanzienlijk beter dan Nederland en veel andere West-Europese landen op zaken als criminaliteit, economische groei, begrotingstekort, staatsschuld en digitale infrastructuur. Nog veelzeggender vind ik persoonlijk de snelheid en de daadkracht waarmee het land momenteel oude problemen oplost: de infrastructuur gaat met grote sprongen vooruit en de bureaucratie delft langzaam maar zeker het onderspit. Het meest opvallend is de ongekend harde en succesvolle manier waarop het anticorruptieagentschap DNA sinds 2014 de corruptie aanpakt.

Stok achter de deur

Zoals ik enige tijd geleden memoreerde in een stuk over kooplui en dominees, is de aanpak van corruptie een van de harde voorwaarden die de Schengen-landen onder aanvoering van Nederland, Duitsland en Finland stellen aan de de toetreding van Roemenië tot de Schengen-zone. Nog in januari 2015 stelde de EC in een verslag dat er weliswaar veel goeds gebeurt, maar dat Roemenië nog niet voldoet aan de criteria. Roemenen kunnen binnen Europa dus niet reizen zonder grenscontroles.

Water en brood

Of het nu komt door de verlokking van Schengen, door de verkiezing van Klaus Iohannis tot president in 2014 of doordat de meerderheid van de Roemenen simpelweg transparant bestuur wil in plaats van corruptie: de corruptiebestrijders blijken uiterst effectief te werk te gaan. Gemaskerde arrestatieteams pakken verdachten op, soms op basis van summiere aanwijzingen of vermoedens, en zetten ze op water en brood achter de tralies. Niet een paar dagen of weken, maar net zo lang tot de verdachte wil praten. In vrijwel alle gevallen komen er behalve bekentenissen ook nieuwe namen en vergrijpen op tafel, en zo blijft de bal aan het rollen, tot in de hoogste regionen. Vele ministers, bestuurders en topondernemers zijn veroordeeld en zitten hun straf uit. Het DNA richt zich ook op premier Ponta en president Iohannis.

Level playing field

Er zijn ongetwijfeld vraagtekens te plaatsen bij de selectie en de timing van de zaken die het DNA opent. De coalitiemeerderheid lijkt vastbesloten de macht van het DNA in te perken. Maar hoe het ook zij: als ondernemer ben ik erg blij met het overduidelijke signaal dat de corruptiebestrijders voor niets en niemand bang zijn. Net als de spectaculaire ontwikkelingen in de infrastructuur en het steeds efficiëntere overheidsapparaat draagt dit nieuwe beleid bij aan het level playing field dat economie en maatschappij nu eenmaal nodig hebben. En het sterkt me in de opvatting dat Europa baat heeft bij een juiste mix van kooplui en dominees.