Het overkomt me ieder jaar opnieuw, terwijl ik hier al veertien jaar woon. Nog steeds ben ik verrast als een nieuwe relatie me vragen stelt als: hebben jullie daar in Roemenië ook mobieltjes? En WiFi? Het zijn vragen die passen bij een beeld van Roemenië als een oord van zwerfhonden, weeshuizen en verval. Het zijn ook vragen die mij licht schokken: alsof Roemenië een derdewereldland is of op de Zuidpool ligt.

Verdediging
Tien jaar geleden ging ik anders om met dit negatieve beeld dan nu. Ik ging hard in de verdediging. Ik wees ongelovigen verontwaardigd op verworvenheden als democratie, goed onderwijs en de ondernemingslust van de gemiddelde Roemeen. Nu doe ik het anders, en veel effectiever. Ik vraag nieuwe relaties om hier langs te komen, zonder dat ik van tevoren probeer de vaak lage verwachtingen bij te stellen.

Patroon
De kennismaking van onze nieuwe relaties met Roemenië verloopt meestal volgens een vast patroon: de gasten stappen uit het vliegtuig in onze auto en komen aan in ons statige en comfortabele vaste hotel, waar ik ze vervolgens ophaal voor het eten in de stad. Wie er oog voor heeft, is dan al getroffen door de pracht van de vooroorlogse parken en villa’s van Craiova. In de meeste gevallen is het beeld van de buitenstaanders zo rond het hoofdgerecht radicaal gewijzigd: men is onder de indruk van de klasse en de kwaliteit van het leven in Roemenië in het algemeen en van de dienstverlening in het bijzonder.

Rooskleurig
Dat nieuwe beeld wordt steevast versterkt als de gasten de volgende dag ons bedrijf bezoeken. Ze ervaren de motivatie, de betrokkenheid en de expertise van onze mensen en de kracht van onze hulpmiddelen. Ze zien hoe stabiel en innovatief onze dienstverlening is. Nog belangrijker is dat we de tijd nemen om elkaar te leren kennen. Om te vertellen hoe we werken en waarom we dat zo doen, maar ook om meer te horen over de business en de cultuur van de klantorganisatie. Het resultaat van dergelijke bezoeken is in alle gevallen dat het aanvankelijk negatieve beeld van Roemenië volledig wordt omgeturnd in een uitgesproken positief beeld, dat op zijn beurt misschien wel overdreven rooskleurig is te noemen.

Wederopbouw
In beide extremen lijkt het beeld me vertekend. Mijn eigen waarneming is een andere: het Roemenië van vandaag doet mij in veel opzichten denken aan het Nederland van de jaren zestig en zeventig. Dat was de tijd waarin ikzelf opgroeide en waarin het Nederlandse gezin volop genoot van nieuwe verworvenheden als de eigen auto, stereo en buitenlandse vakantie. De wederopbouw culmineerde in een ongekende economische groei, grote maatschappelijke en culturele vernieuwingen en veel, heel veel zelfvertrouwen.

Toekomst
Het zijn stuk voor stuk zaken die ik hier in Roemenië dagelijks terugzie. Terwijl het in Nederland momenteel gaat over in mijn ogen wat achterhaalde controverses als de toegang van buitenlandse (lees Romeense en Bulgaarse) werknemers tot de arbeidsmarkt, barst Roemenië van de energie en de ambitie. De wederopbouw is hier nu in volle gang en men beseft dat dit de tijd is voor belangrijke, strategische beslissingen in economie en politiek. Voor verbeteringen die veel invloed zullen hebben op de levens van komende generaties. Roemenen willen het goed doen, in elk opzicht en op elk gebied. Het is maar een waarneming, en misschien zie ik alleen maar wat ik wil zien. Maar de successen van onze opdrachtgevers en ons bedrijf tonen aan dat een ambitieus nearshore softwarebedrijf zich nauwelijks een beter klimaat kan wensen dan het Roemenië van vandaag en morgen.