Persoonlijk contact tussen ontwikkelaars en opdrachtgevers is naar ons oordeel belangrijk voor een goede samenwerking. Zo hebben we in 2012 meer dan 450 hotelovernachtingen voor onze gasten geboekt. Voor de meeste van deze gasten is hun bezoek aan NetRom Software ook hun eerste bezoek aan Roemenië. Na het werk, aan tafel in een van de vele uitstekende restaurants in Craiova, stel ik altijd de vraag: wat was je verwachting voordat je kwam en hoe verhoudt zich dat tot wat je hier in Roemenië en bij ons aantreft? Ik vraag mensen dus eigenlijk eventjes terug te denken. Bijna zonder uitzondering zit er een enorm verschil tussen de verwachtingen en de realiteit – in positieve zin. Hoe zit dat?

Reputatie

Voor zover mogelijk is de beroerde reputatie van Roemenië in Nederland de laatste tijd stevig verslechterd. Het nieuws over Roemenen bestond voornamelijk uit de schilderijenroof in de Kunsthal in Rotterdam, de 43 Roemeense zakkenrollers op de Gay Pride en de Roemeense verdachten van de dubbele moord op het ex-volleybalpaar in Spanje. Iconische en clichématige beelden zorgen voor de rest: foto’s van de geëxecuteerde Ceausescu’s, smerige kindertehuizen, zwerfhonden, skimmers en arme zigeuners bepalen de veelal uiterst negatieve verwachtingen. Ik merk het zelf ook. Tijdens de zomervakantie was ik met mijn gezin onderweg in Nederland en Europa in een auto met Roemeens kenteken. Het viel me op dat veel mensen ons met nadruk nakeken en dat politie en douane ons vaak onderwierpen aan ‘routinecontroles’.

Feiten

Komt de reputatie overeen met de werkelijkheid? Geenszins. Roemenië is een land in snelle opkomst. De criminaliteitscijfers steken zeer gunstig af bij die van Nederland.  Het is hier prettig samenleven en samenwerken: het gros van de inwoners beschikt over uitstekende communicatieve vaardigheden en een groot gevoel voor humor. Ze weten zaken vaak goed gedoseerd te relativeren. Qua leefomgeving staat de telecommunicatie op een hoger plan dan in Nederland en de logistieke infrastructuur gaat met grote sprongen vooruit. Wat mij bovendien persoonlijk vaak opvalt: Roemenië is zoals gezegd een ontzettend veilig land. De kans dat je in Roemenië slachtoffer wordt van een misdrijf is veel lager dan in Nederland. Overigens verdient Nederland veel geld aan en in Roemenië: ruim 4000 Nederlandse bedrijven hebben hier ruim 6 miljard euro geïnvesteerd. Daarmee behoort Nederland tot de grootste buitenlandse investeerders.  Natuurlijk mag niet onvermeld blijven dat er in Roemenië ook veel ellende is. Er is veel armoede en het functioneren van publieke diensten doet me vaak beseffen dat ik ontzettend veel geluk heb gehad in Nederland geboren te zijn.

Oordeel

Is het nu vreemd dat de negatieve reputatie van Roemenië niet overeenkomt met de werkelijkheid? Misschien niet. Zoals de gemiddelde Amerikaan oprecht gelooft dat alle Nederlanders aan de harddrugs zijn en bij voorkeur hun bejaarde ouders euthanaseren, zo scheren veel Nederlanders maar al te graag alle volkeren ten Oosten van Wenen over één kam. Goed nieuws verkoopt nu eenmaal niet en het vellen van een oordeel schenkt veel voldoening. Toch bestaan er grote verschillen in taal, identiteit, godsdienst, mentaliteit en cultuur tussen Roemenen, Bulgaren, Hongaren, Polen, Tjechen, Slowaken, Slovenen, Serviërs, Bosniërs, Kroaten, Kosovaren, Montenegrijnen, Oekraïners en (Wit-)Russen. Het Roemeens is een Romaanse taal die ontzettend veel op het Italiaans lijkt, terwijl de alcoholconsumptie per hoofd van de bevolking in Roemenië beduidend lager ligt dan in andere landen. 

Aanpassen

Vanaf 1 januari 2014 geldt het Europese vrije verkeer van goederen en diensten ook voor Roemenië. Daarmee krijgen Roemenen dezelfde status als Polen, zodat ze zonder papieren rompslomp in Nederland kunnen gaan werken. Zullen er veel Roemenen naar Nederland komen, zoals minister Asscher lijkt te vrezen? Net als de Roemeense minister van sociale zaken Mariana Campeanu verwacht ik dat niet. Veel Roemenen zijn sinds de jaren negentig al vertrokken naar landen als Spanje, Frankrijk en Italië. Nederland is onder meer door de grote verschillen in taal en cultuur helemaal niet zo populair. Misschien kan het geen kwaad dat Nederlanders hun beeld van de werkelijkheid  aanpassen aan de feiten.